ตราสารหนี้ยั่งยืน: มีแบบไหนและ Greenium คืออะไร

หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ประเทศบรรลุเป้าหมายสัญญาความตกลงปารีสได้คือการมีเงินทุนที่เพียงพอ เพราะการปรับเข้าสู่รูปแบบเศรษฐกิจยั่งยืนจำเป็นต้องปรับวิธีการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ไม่ว่าจะเป็นเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (mitigation) หรือเพื่อการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (adaptation) ซึ่งรวมถึงการกำหนดหรือปรับมาตรฐานและกฎเกณฑ์ การเปลี่ยนกระบวนการผลิต การสร้างโครงสร้างพื้นฐาน หรือการดำเนินชีวิตของประชากรทั่วไป เป็นต้น ทั้งนี้ ในด้าน mitigation เพื่อไม่ให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้นเกิน 1.5°C หลังการปฏิวัติอุตสาหกรรม ทั้งโลกจำเป็นต้องใช้เงินจำนวนกว่า 2.4 ล้านล้านดอลลาร์ สรอ. ต่อปีระหว่างปี 2016–2035 เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลงร้อยละ 45¹ และอีกกว่า 180 พันล้านดอลลาร์ สรอ. ต่อปีระหว่างปี 2020–2030 ในด้าน adaptation (IPCC, 2018; Richmond et al., 2019)

การเงินเพื่อความยั่งยืน (sustainable finance) เกี่ยวข้องกับสองมิติหลัก คือ

1. การรับรู้และคำนึงถึงความเสี่ยงต่อระบบการเงินที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ
2. การที่ภาคการเงินสนับสนุนและเอื้อให้เงินทุนไหลไปสู่กิจกรรมที่ยั่งยืน

การเงินเพื่อความยั่งยืนจึงเกี่ยวข้องกับผู้เล่นในระบบเศรษฐกิจจำนวนมากทั้งภาครัฐฯ และภาคเอกชน อาทิ องค์กรพหุภาคี ผู้กำกับดูแลภาคการเงินและผู้กำกับดูแลด้านสิ่งแวดล้อม ผู้ระดมทุน และผู้ลงทุนรายย่อย โดยภาคผู้กำกับดูแลจำเป็นที่จะต้องสนับสนุนการมุ่งสู่ความยั่งยืนตามข้อตกลงระหว่างประเทศ ส่วนภาคธุรกิจซึ่งเป็นผู้ระดมทุนจำเป็นต้องปรับกิจกรรมทางธุรกิจให้สอดคล้องกับความยั่งยืน โดยสามารถระดมทุนได้หลายช่องทาง เช่น ผ่านการออกตราสารหนี้ยั่งยืน ในขณะที่ผู้ลงทุนเป็นอีกหนึ่งผู้เล่นที่สนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่ความยั่งยืนผ่านการลงทุนในตราสารดังกล่าว

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปูพื้นความรู้เกี่ยวกับการเงินเพื่อความยั่งยืน โดยจะเจาะลึกในมิติของการระดมเงินผ่านตลาดตราสารหนี้ เนื่องจากตลาดตราสารหนี้เป็นช่องทางการระดมเงินทุนที่

1. มีต้นทุนต่ำ เพราะไม่ต้องจ่ายค่าธรรมเนียมให้กับตัวกลาง
2. ผู้ระดมทุนไม่ต้องเสียสิทธิ์ในการควบคุมธุรกิจเมื่อเทียบกับการระดมเงินทุนผ่านตลาดหลักทรัพย์
3. มีความยืดหยุ่นในการออกแบบตราสารหนี้

นอกจากนี้ ตลาดตราสารหนี้ยั่งยืนเป็นช่องทางการระดมทุนที่มีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่องมายาวนาน และเป็นช่องทางที่ผู้ระดมทุนเข้าถึงผู้ลงทุนได้หลากหลายประเภท ส่วนแรกของบทความจะเล่าถึงแนวคิดการเงินเพื่อความยั่งยืน และความแตกต่างของตราสารหนี้ยั่งยืนในรูปแบบต่าง ๆ ส่วนที่สองจะชี้ให้เห็นแนวโน้มการเติบโตของตราสารหนี้ยั่งยืนทั้งในบริบทโลกและไทย ส่วนสุดท้ายจะเล่าถึงผลการวิจัยเกี่ยวกับ greenium ว่าอัตราผลตอบแทนของตราสารหนี้สีเขียวมีความแตกต่างจากตราสารหนี้อื่น ๆ อย่างไร

การเงินเพื่อความยั่งยืนในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการสนับสนุนให้เงินทุนไหลไปสู่กิจกรรมยั่งยืนนั้น ครอบคลุมมิติที่กว้างกว่าเรื่องการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ โดยครอบคลุมทั้งด้าน mitigation adaptation เศรษฐกิจ สังคม และธรรมาภิบาล² รวมถึงมิติอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม เช่น ความหลากหลายทางชีวภาพ (biodiversity) (UNEP, 2016) และการเงินเพื่อการเปลี่ยนผ่าน (transition finance) ที่เน้นในเรื่องของผลิตภัณฑ์และบริการที่สนับสนุนให้ภาคธุรกิจและภาครัฐสามารถระดมทุนเพื่อปรับเปลี่ยนกิจกรรมให้สอดล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งผลิตภัณฑ์ทางการเงินเหล่านี้อาจหมายถึงผลิตภัณฑ์ตลาดทุน เช่น ตราสารหนี้ หรือผลิตภัณฑ์ด้านสินเชื่อจากสถาบันการเงิน (Caldecott, 2022)

เนื่องจากทั้งภาครัฐและภาคธุรกิจจำเป็นต้องระดมเงินทุนจำนวนมาก ตลาดตราสารหนี้ยั่งยืนจึงได้ขยายตัวอย่างรวดเร็วในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยได้รับการสนับสนุนจากการมีมาตรฐานอ้างอิงที่ช่วยเพิ่มความชัดเจนในเรื่องวิธีการการระดมทุนผ่านตราสารหนี้ และเพิ่มความโปร่งใสเกี่ยวกับการใช้เงินทุน มาตรฐานเหล่านี้จึงเพิ่มความมั่นใจให้กับผู้ลงทุน ดังนั้น การออกตราสารหนี้ยั่งยืนจึงเป็นที่ยอมรับในระดับสากลจนปัจจุบันตราสารหนี้ยั่งยืนมีหลากหลายรูปแบบ เช่น ตราสารหนี้สีเขียว ตราสารหนี้เพื่อสังคม ตราสารหนี้เพื่อความยั่งยืน ตราสารหนี้ส่งเสริมความยั่งยืน และตราสารหนี้เพื่อการเปลี่ยนผ่าน (นิยามและมาตรฐานอ้างอิงตามตาราง 1)

ตลาดตราสารหนี้ยั่งยืนได้เติบโตอย่างก้าวกระโดดตั้งแต่มีการออกตราสารหนี้สีเขียวครั้งแรกในปี 2007 โดยในปี 2021 มีมูลค่าการระดมทุนผ่านตราสารหนี้ยั่งยืนกว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์ สรอ. (รูปที่ 1) และเมื่อเปรียบเทียบกับมูลค่าการออกตราสารหนี้ทั้งหมดแล้ว สัดส่วนการระดมทุนผ่านตราสารหนี้ยั่งยืนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ปี 2015 จากร้อยละ 0.2 เป็นร้อยละ 5.0 ณ สิ้นปี 2022 (รูปที่ 2) สำหรับยอดคงค้างของตราสารหนี้ยั่งยืนทั่วโลก พบว่าในช่วงเดือนมกราคมปี 2023 มียอดคงค้างที่ประมาณ 3.2 ล้านล้านดอลลาร์ สรอ. (Institute of International Finance, 2023) โดยส่วนใหญ่มาจากประเทศที่พัฒนาแล้ว ทั้งนี้ หากพิจารณาการออกตราสารหนี้ยั่งยืนในภูมิภาคเอเชีย 6 ประเทศ (รูปที่ 3) พบว่าในปี 2021 มีการออกตราสารหนี้ยั่งยืนจำนวน 24 พันล้านดอลลาร์ สรอ. ซึ่งเพิ่มขึ้นร้อยละ 76.5 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า (Manuamorn et al., 2020)

เมื่อเปรียบเทียบตราสารหนี้ยั่งยืนประเภทต่าง ๆ จากรูปที่ 1 จะเห็นได้ว่าปริมาณการออกตราสารหนี้สีเขียวเพิ่มขึ้นเป็นกว่า 5 แสนล้านดอลลาร์ สรอ. ในปี 2021 จากประมาณ 1 แสนล้านดอลลาร์ สรอ. ในปี 2017 ตามด้วยตราสารหนี้เพื่อสังคม และตราสารหนี้เพื่อความยั่งยืน ทำให้มูลค่าสะสมของตราสารหนี้ยั่งยืนส่วนใหญ่เป็นตราสารหนี้สีเขียว (ตารางที่ 2) โดยมีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 57.2 ของตราสารหนี้ยั่งยืนทั้งหมดในปี 2022 (Climate Bonds Initiative, 2022) ทั้งนี้ ตราสารหนี้ส่งเสริมความยั่งยืนได้ออกมาครั้งแรกเมื่อปี 2019 และสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยส่วนหนึ่งเป็นผลจากการที่ International Capital Market Association (ICMA)³ ได้ออก sustainability-linked bond principles ในขณะที่ตราสารหนี้เพื่อการเปลี่ยนผ่านยังเติบโตอย่างค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งอาจเป็นเพราะยังไม่มีหลักการอ้างอิงหรือมีกลไกการตรวจสอบ จึงอาจทำให้นักลงทุนกังวลว่าในความเป็นจริงผู้ระดมทุนจะไม่ได้ปฏิบัติให้สอดคล้องกับหลักการความยั่งยืน เพียงแต่เน้นให้ภาพลักษณ์ของบริษัทดูยั่งยืนเท่านั้น (greenwashing) (Climate Bonds Initiative, 2022)

แม้ตราสารหนี้เพื่อการเปลี่ยนผ่านจะยังเติบโตอย่างช้า ๆ แต่ในอนาคตมีโอกาสที่จะเติบโตอย่างรวดเร็วเพราะได้รับการสนับสนุนจากนโยบายของภาครัฐ เช่น กระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรม (Ministry of Economy, Trade and Industry) ของประเทศญี่ปุ่นได้ตั้งเป้าหมายที่จะออกตราสารหนี้เพื่อการเปลี่ยนผ่านจำนวน 30 รุ่นภายในปี 2023 ในขณะที่ Asian Development Bank (ADB) ได้ให้เงินสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่การดำเนินงานที่ยั่งยืนโดยเฉพาะในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา และประกาศยกเลิกการให้เงินทุนแก่บริษัทเหมืองถ่านหิน บริษัทผลิตน้ำมัน และบริษัทผลิตเชื้อเพลิงธรรมชาติ เพื่อกระตุ้นการออกตราสารหนี้เพื่อการเปลี่ยนผ่าน

ส่วนประเทศไทยนั้นตลาดตราสารหนี้ยั่งยืนเติบโตอย่างต่อเนื่องสอดคล้องกับสถานการณ์โลก โดยในปี 2022 ตราสารหนี้ยั่งยืนมีสัดส่วนเท่ากับร้อยละ 4.64 ของตลาดตราสารหนี้ไทยทั้งหมด (ตารางที่ 3) เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 1.06 ในปี 2019⁴ โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ที่มีนโยบายส่งเสริมการออกและเสนอขายตราสารหนี้ด้านความยั่งยืน และได้ออกหลักเกณฑ์รับรองการออกตราสารหนี้ยั่งยืน ทั้งตราสารหนี้สีเขียวในช่วงปลายปี 2018 และตราสารหนี้เพื่อสังคม หรือตราสารหนี้เพื่อความยั่งยืนในช่วงกลางปี 2019 รวมทั้งออกหลักเกณฑ์เพิ่มเติมสำหรับตราสารหนี้ส่งเสริมความยั่งยืน นอกจากนี้ ก.ล.ต. ยังได้ออกนโยบายจูงใจ เช่น การประกาศยกเว้นค่าธรรมเนียมการยื่นคำขออนุญาตและค่าธรรมเนียมการยื่นแบบไฟลิ่งสำหรับการออกเสนอขายตราสารหนี้หรือหุ้นกู้กลุ่มยั่งยืน รวมถึงได้จัดทำแผนพัฒนาความยั่งยืนสำหรับบริษัทจดทะเบียน

งานวิจัยเรื่องการเงินเพื่อความยั่งยืนครอบคลุมหลายมิติตั้งแต่ทฤษฎีและแนวความคิดเรื่องบทบาทของภาคการเงิน ความเชื่อมโยงของความเสี่ยงทางสภาพภูมิอากาศต่อเสถียรภาพระบบทางการเงิน การพัฒนาเครื่องมือและกลไกทางการเงินเพื่อสนับสนุนเป้าหมายความยั่งยืน และพฤติกรรมของนักลงทุนหรือผู้บริโภค คณะผู้วิจัยเสนอแบ่งงานวิจัยเป็นสามกลุ่ม

1. การวางกรอบแนวทางการดำเนินงานในระยะต่อไป (framework) การประเมินผลกระทบของสภาพภูมิอากาศ และกลไกการส่งผ่านความเสี่ยงต่อระบบเศรษฐกิจ ผ่านการทำแบบจำลอง การสร้าง scenario หรือ stress test เพื่อให้เข้าใจกลไกการส่งผ่านความเสี่ยงต่อเศรษฐกิจโดยรวมและภาคการเงิน
2. การศึกษาเพื่อให้เข้าใจอุปสรรค และผลกระทบของกฎเกณฑ์ กฎหมาย หรือนโยบายต่าง ๆ ต่อผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อนำผลมาปรับปรุง และออกแบบนโยบาย หรือพัฒนากลไกการสร้างแรงจูงใจที่จะเอื้อให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมีพฤติกรรมที่สอดคล้องกับความยั่งยืน
3. การนำข้อมูลธุรกรรมที่เกิดขึ้นจริงในตลาดการเงินมาวัดผล ซึ่งงานกลุ่มนี้จะวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาการของตลาดเงิน การตั้งราคาของผลิตภัณฑ์ทางการเงิน และพฤติกรรมของผู้มีส่วนได้เสีย

โดยบทความนี้จะกล่าวถึงงานวิจัยในกลุ่มที่สาม โดยเฉพาะปรากฏการณ์ greenium ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบส่วนต่างอัตราผลตอบแทน (credit spread) ระหว่างตราสารหนี้ทั่วไปและตราสารหนี้สีเขียวของผู้ออกรายเดียวกันจะพบ credit spread ของตราสารหนี้สีเขียวที่น้อยกว่า หมายความว่าผู้ออกตราสารหนี้สีเขียวโดยเฉลี่ยมีต้นทุนการกู้ยืมที่ถูกกว่าการออกตราสารหนี้ทั่วไป ซึ่ง Preclaw & Bakshi (2015) สังเกตเห็นครั้งแรกเมื่อปี 2015 ในบทความนี้จะเล่าถึงประเด็นที่นักวิจัยให้ความสนใจเกี่ยวกับเรื่องนี้ คือ greenium มีจริงหรือไม่ และหากมี greenium ปัจจัยอะไรส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์นี้

ประเด็นด้าน greenium ยังเป็นข้อถกเถียงระหว่างนักวิจัยอย่างต่อเนื่องว่ามีอยู่จริงหรือไม่ โดยนักวิจัยกลุ่มแรกมองว่า greenium เกิดขึ้นจริงและเป็นผลจาก 4 ปัจจัยหลัก คือ

1. ตราสารหนี้สีเขียวสะท้อนภาพการให้ความสำคัญกับความยั่งยืนของผู้ออกตราสารหนี้ จึงน่าจะมีความเสี่ยง ต่ำกว่าผู้ออกตราสารหนี้ทั่วไป และนำไปสู่อัตราผลตอบแทนที่ต่ำกว่าเช่นกัน⁵
2. ความต้องการของนักลงทุนที่เพิ่มขึ้นเนื่องจากกองทุนต่าง ๆ มีข้อกำหนดให้ลงทุนในตราสารที่สอดคล้องกับหลักความยั่งยืน
3. ความน่าเชื่อถือของบริษัทและโครงการ และ
4. ความเต็มใจของนักลงทุนที่ยอมให้ราคาแพงเพราะเป็นตราสารที่ยึดหลักการความยั่งยืน (Pietsch & Salakhova, 2022; Tillier, 2022; UNDP, 2022)

ส่วนกลุ่มที่สองมองว่า greenium อาจเกิดขึ้นแค่ในช่วงเริ่มต้นที่ตลาดตราสารหนี้สีเขียวยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ (Harrison et al., 2020) สอดคล้องกับรายงานโดย Climate Bonds Initiative (2022) ที่พบว่าในช่วงครึ่งปีแรกของปี 2022 การออกตราสารหนี้สีเขียวเพิ่มขึ้นน้อยกว่าความต้องการลงทุนในตราสารหนี้สีเขียว

นักวิจัยกลุ่มหนึ่งพบว่า greenium เกิดขึ้นจริง โดย Zerbib (2019) ศึกษาผลกระทบของความสนใจด้านสิ่งแวดล้อมของนักลงทุนต่อการกำหนดราคาภายในตลาดตราสารหนี้สีเขียวทั่วโลก จากข้อมูลตราสารหนี้ในตลาดรองทั้งหมด 110 คู่ และพบว่าอัตราผลตอบแทนของตราสารหนี้สีเขียวต่ำกว่าอัตราผลตอบแทนของตราสารหนี้ทั่วไปโดยเฉลี่ย 2 basis points (bps) สอดคล้องกับงานของ Ehlers & Packer (2017) ซึ่งศึกษากลุ่มตัวอย่างตราสารหนี้สีเขียวในตลาดแรกทั้งหมด 21 รุ่นระหว่างปี 2014–2017 และพบว่ามีอัตราผลตอบแทนที่ต่ำกว่าตราสารหนี้ทั่วไปโดยเฉลี่ย 18 bps (รูปที่ 4) นอกจากนี้ งานศึกษาอื่น ๆ ที่ใช้ข้อมูลตราสารหนี้ทั่วโลกโดย Löffler et al. (2021) รวมทั้งงานวิจัยที่ใช้ข้อมูลตราสารหนี้ท้องถิ่นสหรัฐโดย Baker et al. (2018) และงานวิจัยที่ใช้ข้อมูลตราสารหนี้สกุลยูโรและดอลลาร์ สรอ. โดย Meyer & Henide (2020) ยังให้ผลการศึกษาที่สอดคล้องกับงานวิจัยข้างต้นอีกด้วย

นักวิจัยอีกส่วนหนึ่ง นักลงทุนประเมินราคาของตราสารหนี้ทั้งสองประเภทเท่าเทียมกัน โดยไม่ได้นำปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่จะส่งผลกระทบทางบวกในอนาคตมาใช้ในการประเมินราคาและผลตอบแทนของตราสารหนี้ โดย Larcker & Watts (2020) ไม่พบ greenium ในตลาดหุ้นกู้สีเขียวที่ออกโดยรัฐบาลท้องถิ่นของสหรัฐฯ อย่างไรก็ตาม งานวิจัยอีกจำนวนหนึ่งพบว่าตราสารหนี้สีเขียวมีอัตราผลตอบแทนที่สูงกว่าตราสารหนี้ทั่วไป โดย Karpf & Mandel (2018) ศึกษาตลาดหุ้นกู้สีเขียวที่ออกโดยรัฐบาลท้องถิ่นของสหรัฐฯ ในตลาดรองในช่วงปี 2010–2016 และพบว่ามีอัตราผลตอบแทนที่สูงกว่าตราสารหนี้ทั่วไปประมาณ 7.8 bps⁶ และ Bachelet et al. (2019) พบว่าอัตราผลตอบแทนของตราสารหนี้สีเขียวสูงกว่าตราสารหนี้ทั่วไป โดยเฉพาะกับตราสารหนี้สีเขียวที่ออกโดยสถาบันการเงินระหว่างประเทศ นอกจากนี้ Ehlers & Packer (2017) ไม่พบ greenium ในตลาดรองสำหรับตราสารหนี้สีเขียวที่มีการประกันความเสี่ยง (hedged) เนื่องจากนักลงทุนในตลาดรองประเมินราคาของตราสารหนี้สีเขียวด้วยปัจจัยเดียวกันกับการประเมินราคาตราสารหนี้ทั่วไป ดังนั้น ในตลาดรองตราสารหนี้สีเขียวจึงมีราคาที่ใกล้เคียงกับตราสารหนี้ทั่วไป

ในส่วนของประเทศไทย ผลการวิจัยของ ภูวธรรมสถิต & สุภัทรกุล (2021) พบว่าเมื่อศึกษาโดยใช้ข้อมูลตราสารหนี้ยั่งยืนทั้งหมด จะไม่พบการเกิดขึ้นของ greenium อย่างไรก็ดี เมื่อพิจารณาจําแนกตามประเภทของตราสารหนี้ยั่งยืนและใช้วิธีการศึกษาที่แตกต่างกันพบว่ามีผลลัพธ์ที่แตกต่างกันออกไปด้วย โดยเมื่อใช้วิธีการศึกษา Bond Matching Principle พบว่าตราสารหนี้เพื่อความยั่งยืนจะมีอัตราผลตอบแทนสูงกว่าตราสารหนี้ทั่วไป ในขณะที่เมื่อใช้วิธีการศึกษา OLS Regression พบว่าตราสารหนี้สีเขียวมีอัตราผลตอบแทนต่ำกว่าตราสารหนี้ทั่วไป และตราสารหนี้เพื่อสังคมมีอัตราผลตอบแทนสูงกว่าตราสารหนี้ทั่วไป นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาในรายอุตสาหกรรมจะพบว่าตราสารหนี้เพื่อความยั่งยืนที่ออกโดยกลุมธุรกิจคมนาคมมีอัตราผลตอบแทนต่ำกว่าตราสารหนี้ทั่วไป ซึ่งผู้วิจัยชี้ว่าอาจมีปัจจัยที่ส่งผลให้ greenium ของตราสารหนี้แตกต่างกัน เช่น ความโปร่งใสที่เพิ่มขึ้นจากการมีรายงานผลการดำเนินงานขององค์กรก่อนการออกตราสารหนี้ หรือการรายงานผลกระทบจากการดำเนินงานและมาตรวัดผลการดำเนินงาน

ถึงแม้จะมีงานวิจัยจำนวนมากที่ศึกษาเรื่อง greenium แต่ก็ยังไม่ได้มีข้อสรุปที่แน่ชัดถึงการเกิด greenium อย่างไรก็ดี บทความชิ้นนี้เป็นเพียงจุดเริ่มต้นสำหรับผู้ที่สนใจด้านตราสารหนี้ยั่งยืน โดยเฉพาะ greenium ให้สามารถพัฒนางานศึกษาต่อได้ในหลายแง่มุม เช่น ประเภทของพันธบัตรและวัตถุประสงค์ของการใช้เงินที่ได้จากการระดมทุนมีผลต่อ greenium หรือไม่ รวมถึงวิธีการตรวจสอบ (verify) ตราสารหนี้ในเรื่องความสอดคล้องกับหลักการความยั่งยืน ว่าส่งผลกระทบต่อราคามากน้อยเพียงใด นอกจากนี้ งานด้านนี้ยังมีนัยต่อการดำเนินโยบายภาคการเงิน โดยเฉพาะในมุมของผู้กำกับดูแลภาคการเงินที่ต้องออกนโยบายเพื่อสนับสนุนการเงินเพื่อความยั่งยืน และพิจารณาถึงบทบาทของตลาดตราสารหนี้ในการระดมเงินทุนเพื่อกิจกรรมยั่งยืน ซึ่งอาจรวมถึงการระดมเงินทุนของภาครัฐเองที่หากมี greenium จริงจะช่วยลดต้นทุนของการระดมเงินทุนได้ อีกทั้ง งานวิจัยด้านนี้มีนัยต่อการตัดสินใจเลือกช่องทางการระดมเงินทุนของภาคธุรกิจโดยเฉพาะในช่วงเปลี่ยนผ่านที่จำเป็นต้องใช้เงินทุนจำนวนมาก