Wages, Taxes, and Labor Supply Elasticities: The Role of Social Preferences

เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2567 สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ ได้รับเกียรติจาก ดร.จัญจลา จิระกิจจา จาก Monash University ประเทศออสเตรเลีย มาบรรยายใน PIER Economics Seminar ภายใต้หัวข้อ "Wages, Taxes, and Labor Supply Elasticities: The Role of Social Preferences"

นักเศรษฐศาสตร์ได้พยายามศึกษาทำความเข้าใจการตอบสนองของอุปทานแรงงานต่อค่าจ้างและภาษีเงินได้ หรือที่เรียกกันว่า ความยืดหยุ่นของอุปทานแรงงาน (labor supply elasticity) มาเป็นเวลานาน เพราะความยืดหยุ่นนี้มีบทบาทสำคัญในแบบจำลองวัฏจักรธุรกิจ (business cycle models) และการประเมินประสิทธิภาพของการเก็บภาษีเงินได้ของรัฐ

ในทางปฏิบัติ นักเศรษฐศาสตร์ไม่ได้แยกแยะการตอบสนองของอุปทานแรงงานต่อค่าจ้าง (wage elasticities of labor supply) กับการตอบสนองของอุปทานแรงงานต่อภาษี (net-of-tax rate elasticities of labor supply) ออกจากกัน โดยแบบจำลองอุปทานแรงงานแทบทุกรูปแบบมีสมมติฐานว่า คนเราให้ความสำคัญกับค่าจ้างและภาษีเงินได้ผ่านผลกระทบที่มีต่อรายได้หลังภาษีเท่านั้น แต่การศึกษามากมาย (เช่น ในวรรณกรรมเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม) ชี้ว่า คนเราไม่ได้เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวเพียงเท่านั้น แต่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมด้วย (social preferences) แม้ในความเป็นจริงอาจได้รับหรืออาจเสียอรรถประโยชน์จากการที่เงินภาษีของพวกเขาถูกนำไปใช้จ่ายในสินค้าสาธารณะ (public goods) ก็ตาม

งานวิจัยของ ดร.จัญจลา ชี้ให้เห็นความแตกต่างของ wage elasticities of labor supply กับ net-of-tax rate elasticities of labor supply โดยใช้ข้อมูลที่เก็บได้จากการสร้างสถานการณ์เชิงทดลอง (vignette experiment) กับกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ในหมู่คนทำงาน และพบว่าประมาณการของ wage elasticities of labor supply มีขนาดใหญ่กว่า net-of-tax rate elasticities of labor supply อย่างมีนัยสำคัญ สะท้อนการเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมในทางบวก หรือก็คือ การที่คนเราได้รับความพึงพอใจจากการมีส่วนร่วมจ่ายภาษีที่รัฐนำไปใช้จ่ายนั่นเอง