อดีตรองผู้ว่าการ ด้านเสถียรภาพสถาบันการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย. อดีตกรรมการ สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์

ในฐานะกรรมการของสถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ ตลอดระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่งรองผู้ว่าการฯ ผมได้เห็นการพัฒนาและปรับเปลี่ยนบทบาทของสถาบันวิจัยฯ อย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่การก่อตั้งจนถึงปัจจุบัน จากเดิมที่มุ่งผลิตงานวิจัยเพื่อเผยแพร่ในเหล่าแวดวงวิชาการและงานสัมมนาวิชาการประจำปี มาสู่การทำงานวิจัยที่ตอบโจทย์และนำไปใช้ในการกำหนดนโยบายสาธารณะอย่างเป็นรูปธรรม รวมทั้งทิศทางของงานวิจัยที่เน้นผลงานด้านเศรษฐกิจมหภาค มาสู่การเน้นงานวิจัยเศรษฐกิจจุลภาคและเศรษฐกิจจริงมากยิ่งขึ้น

งานวิจัยและบทบาทของสถาบันวิจัยฯ ได้สะท้อนภาพของการ “ยื่นมือ ติดดิน” ที่จับต้องได้อย่างชัดเจน ที่เห็นได้ชัดคืองานวิจัยที่เกี่ยวกับหนี้สินครัวเรือน ทั้งนี้ การออกนโยบายการแก้หนี้เกษตรกร จำเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากหลายภาคส่วน ที่สำคัญต้องมีการศึกษาและวิจัยที่อาศัยข้อมูลในภาพรวมแบบบูรณาการ เพื่อมาตอบโจทย์จากต้นน้ำถึงปลายน้ำ ซึ่งในปี พ.ศ. 2566 สถาบันวิจัยฯ ได้เล็งเห็นความสำคัญและยื่นมือเข้ามาช่วยในการพัฒนาฐานข้อมูลเกษตรกรอย่างจริงจัง โดยเห็นว่า ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเกษตรกรมีการจัดเก็บจากหลายหน่วยงาน หากสามารถนำข้อมูลดังกล่าวมารวมกันจะเป็นประโยชน์ต่อการตัดสินใจเชิงนโยบาย จึงเป็นที่มาของการทำข้อตกลงความร่วมมือในการพัฒนาฐานข้อมูลเพื่อแก้ไขปัญหาหนี้สินเกษตรกรไทยร่วมกับ 14 หน่วยงาน เรียกได้ว่าเป็นโครงการ “บิ๊กดาต้า” แรกของประเทศ

นอกจากนั้น สถาบันวิจัยฯ ได้นำข้อมูลจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) มาสังเคราะห์ แยกแยะ ทำให้สามารถแบ่งลูกหนี้ได้ชัดเจนขึ้น สะท้อนทั้งในมิติของหนี้สินรวม พฤติกรรมการชำระหนี้ และศักยภาพในการชำระหนี้ นำมาสู่การจัดทำนโยบายการแก้ไขหนี้ที่ตรงกับภาระหนี้และการแก้ไขหนี้อย่างยั่งยืน ถือเป็นบทวิจัยที่นำมาสู่การออกนโยบายการปรับโครงสร้างหนี้ของ ธกส. ในเวลาต่อมา

และจากที่ผมได้มีโอกาสเดินทางร่วมกับคณะวิจัยของสถาบันฯ ไปพบปะหารือกับกลุ่มเกษตรกรที่จังหวัดอุบลราชธานีเมื่อต้นปี พ.ศ. 2567 ผมได้เห็นภาพนักวิจัยเข้าไปร่วมรับฟังสถานการณ์จากเกษตกรโดยตรง ด้วยความสนใจและใส่ใจ รวมทั้งขึ้นไปบนยุ้งเก็บข้าวเปลือกที่จัดเก็บไว้ภายในบริเวณบ้าน เกิดบรรยากาศของความไว้เนื้อเชื่อใจ เปิดใจให้ข้อมูลอย่างตรงไปตรงมา เป็นภาพของความมุ่งมั่นที่ต้องการให้งานวิจัยตอบโจทย์ และนำไปใช้ในการกำหนดโยบายสาธารณะที่เกี่ยวข้องอย่างแท้จริง

ท้ายสุด ผมอยากเห็นสถาบันวิจัยฯ เร่งผลิตนักวิจัยรุ่นใหม่เพิ่มมากขึ้น เพื่อตอบโจทย์ทางเศรษฐกิจที่มีความท้าทายและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว