5 ประเด็นที่น่าจับตามองเกี่ยวกับ Metaverse

เนื้อหาการบรรยายในงาน PIER Research Brief นี้ ถูกกลั่นกรองจาก PIER Discussion Paper No. 172
งานวิจัยของ ผศ. ดร.วรประภา นาควัชระ ผู้ช่วยอธิการบดี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับ รศ. ดร.คณิสร์ แสงโชติ รองศาสตราจารย์ประจำคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง “Is Metaverse LAND a Good Investment? It Depends on Your Unit of Account!” (PIER Discussion Paper No. 172) ได้วิเคราะห์ประเด็นทางเศรษฐศาสตร์ที่น่าสนใจเกี่ยวกับ Metaverse รวมถึงได้นำข้อมูล Virtual Land Sales ของ The Sandbox Metaverse มาทำการวิเคราะห์เชิงลึก สามารถสรุปประเด็นที่น่าสนใจได้ดังนี้
คำว่า Metaverse ถูกใช้ครั้งแรกในนิยายเรื่อง Snow Crash ของ Neal Stephenson ตีพิมพ์ในปี 1992 ซึ่ง Metaverse เป็นโลกเสมือนที่ผู้คนเข้าไปสร้างตัวตนและใช้ชีวิตอยู่ โดยในยุคปัจจุบันได้มีความพยายามสร้างโลกเสมือนบน blockchain ทำให้สามารถสร้างระบบเศรษฐกิจในโลกเสมือนนี้ได้ โดยสามารถสร้าง cryptocurrency ขึ้นมาใหม่เพื่อเป็นสื่อกลางการใช้จ่ายในโลกนี้ ส่วนของใช้หรือสินค้าต่าง ๆ ในโลกเสมือนนี้จะสามารถถูกสร้างขึ้นมาในรูปแบบ NFT จึงสามารถแสดงความเป็นเจ้าของได้1
ปัจจุบันมีโลก Metaverse กำลังถูกสร้างขึ้นมาหลายแห่ง เมืองที่เปิดให้เข้าได้แล้วและเป็นที่รู้จักกว้างขวาง คือ The Sandbox กับ Decentraland ส่วนโลก Metaverse ที่กำลังถูกสร้างขึ้นโดยคนไทย ก็เช่น Metaverse Thailand, Velaverse, T-Verse, Jakaverse, Translucia เป็นต้น การซื้อที่ดิน (หรือ Virtual Land) ในโลก Metaverse จะทำให้ผู้ซื้อได้สิทธิ์ในการเปิดร้านใน Metaverse นั้น ๆ ซึ่งการเปิดร้านอาจจะหมายถึงการเปิดร้านขายของที่เป็น NFT การสร้างเกมส์ให้คนเข้ามาเล่น หรือการจัดกิจกรรม PR ต่าง ๆ นอกจากนี้ ผู้ซื้อ Virtual Land อาจซื้อไว้เพื่อขายต่อในราคาที่สูงขึ้นก็ได้ ภาคธุรกิจอาจใช้ประโยชน์จาก Metaverse ในการ
- ทำ PR/Marketing เพื่อหาลูกค้าใหม่ ๆ
- สร้างประสบการณ์ที่ดีขึ้นให้กับลูกค้าที่มีอยู่
- ใช้ประโยชน์จาก Blockchain เพื่อสร้าง New Products หรือ New Business Models เช่น ขาย NFTs (apparels, artifacts, arts, etc.), สร้างเกมส์ Play-to-Earn, ขาย Virtual Land, เป็นต้น
หากโลก Metaverse เติบโตขึ้นได้จริงน่าจะมีจ้างงานทั้งประเภทใหม่ ๆ ได้อีกมากมาย เช่น Metaverse Real-Estate Developers, Metaverse Economists, Metaverse PR/Event Organizers, Blockchain Engineers, Metaverse Research Scientists, เป็นต้น
ปัจจุบันการซื้อขายที่ดินในโลก Metaverse เป็นที่สนใจค่อนข้างมาก จากสถิติล่าสุด (เม.ย. 2022) พบว่ามีผู้ซื้อที่ดินในราคาสูงถึง 4.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ สำหรับ The Sandbox และ 3.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ สำหรับ Decentraland งานวิจัยของ ผศ.ดร.วรประภา และ รศ.ดร.คณิสร์ ได้ทำการวัดดัชนีราคาที่ดิน (LAND NFT) ใน The Sandbox โดยใช้ราคาที่ดินทั้งหมด (All-Sales Index) ในช่วงเวลาเดือนธันวาคม 2019 ถึงเดือนมกราคม 2022 พบว่าราคาที่ดินเพิ่มสูงถึง 300 เท่าเลยทีเดียว นอกจากนี้งานวิจัยยังได้คำนวณดัชนีราคาที่ดินแบบใช้ราคาของที่ดินผืนที่มีการซื้อขายซ้ำ (Repeat Sales Index) แล้วพบว่าราคาที่ดินเพิ่มขึ้น 12 เท่า (ซึ่งแม้จะต่ำกว่าในกรณีของ All-Sales Index ค่อนข้างมาก แต่การเพิ่มของราคาที่ดินถึง 12 เท่าในช่วงเวลา 2 ปี ก็ถือว่าสูงมากแล้วเมื่อเทียบกับการเพิ่มขึ้นของที่ดินในโลกจริง)
สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (กลต.) ได้ให้คำนิยามไว้ ดังนี้
- คริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) เป็นเหรียญดิจิทัลที่ใช้เป็นสื่อกลางในการซื้อขายแลกเปลี่ยนเพื่อให้ได้มาซึ่ง สินค้า บริการ หรือสิทธิอื่นใด หรือแลกเปลี่ยนระหว่างสินทรัพย์ดิจิทัลด้วยกัน
- โทเคนดิจิทัล (Digital Token) แบ่งออกเป็น
- โทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน (investment token) เป็นเหรียญดิจิทัลที่ให้สิทธิในการเข้าร่วม ลงทุนในโครงการหรือกิจการใด ๆ และ
- โทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์ (utility token) เป็นเหรียญดิจิทัลที่ให้สิทธิแก่ผู้ถือในการ ได้มาซึ่งสินค้า บริการ หรือสิทธิอื่นใดที่เฉพาะเจาะจง ส่วน non-fungible token (NFT) คือ การนําเทคโนโลยีมาใช้แสดงความเป็นเจ้าของหรือ ให้สิทธิในสิ่งใดสิ่งหนึ่งหรือที่มีลักษณะเฉพาะในแต่ละเหรียญ ไม่สามารถทดแทนกันได้ (non-fungible) เช่น งานศิลปะ เพลง รูปภาพ ของสะสมเกี่ยวกับศิลปินหรือนักกีฬา