ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่เป็นธรรม เพียงพอและยั่งยืน: แนวโน้มค่าใช้จ่ายสุขภาพ แหล่งรายได้ และความเป็นไปได้ทางเศรษฐศาสตร์การเมือง
เมื่อวันที่ 8 เมษายน 2564 สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ ได้จัดงาน PIER Research Exchange โดยได้รับเกียรติจาก ดร.ทีปกร จิร์ฐิติกุลชัย นักวิชาการเศรษฐศาสตร์ และ อดีตนักวิจัยแลกเปลี่ยนของ Takemi Program in International Health ที่ Harvard T.H. Chan School of Public Health มาบรรยายในหัวข้อ “ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่เป็นธรรม เพียงพอและยั่งยืน: แนวโน้มค่าใช้จ่ายสุขภาพ แหล่งรายได้ และความเป็นไปได้ทางเศรษฐศาสตร์การเมือง”
ดร.ทีปกร ได้ประมาณการผลกระทบทางการคลังของระบบประกันสุขภาพของไทย ซึ่งรวมถึงระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าหรือบัตรทอง (UCS) ระบบสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ (CSMBS) และระบบประกันสังคม (SSS) ผ่านแบบจำลองทางการเงิน พบว่าค่าใช้จ่ายสุขภาพมีแนวโน้มเกินกว่ากรอบเป้าหมายของตัวชี้วัด SAFE ของการปฏิรูปการเงินการคลังสำหรับระบบหลักประกันสุขภาพ ในปี 2030 ซึ่งการบูรณาการสามกองทุนอาจทำให้ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพของภาครัฐลดลงบ้าง แต่ก็อาจมาพร้อมกับการเพิ่มขึ้นของค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพของภาคประชาชน
นอกจากนี้ ดร.ทีปกร ยังได้ทำการศึกษาผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ทรงคุณวุฒิทางเศรษฐศาสตร์และการคลังสุขภาพหลายท่าน พบว่า ความไม่ยั่งยืนของระบบหลักประกันสุขภาพ แสดงให้เห็นว่างบประมาณของระบบหลักประกันสุขภาพยังต่ำกว่าที่ควรจะเป็น รัฐควรเร่งจัดสรรงบประมาณให้เหมาะสม ปฏิรูปภาษีโดยเน้นการเก็บภาษีความมั่งคั่งจากคนรวย ซึ่งจะทำได้ก็ต้องอาศัยการผลักดันทางการเมือง ผ่านการเรียกร้องของภาคประชาชน เพื่อประโยชน์ทางสาธารณสุข ลดความเหลื่อมล้ำ และลดความขัดแย้งทางการเมือง